An toàn, nhanh chóng hồi phục sức khỏe và lợi sữa là các tiêu chí cần đảm bảo trong bữa ăn hàng ngày của phụ nữ sau sinh mổ. Vậy mẹ sau sinh mổ nên ăn những gì? Hãy cùng Coolmom tìm hiểu và xây dựng một thực đơn cho mẹ sau sinh mổ vừa ngon miệng, bổ dưỡng, lợi sữa và dễ chế biến nhé.
1. Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho mẹ sau sinh mổ
Như chúng ta đều biết, mổ lấy thai không chỉ để lại một vết mổ lớn, ảnh hưởng đến thẩm mĩ, mà còn gây ra một số ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe của người mẹ. Trong quá trình mổ lấy thai, dưới tác động của các loại thuốc, hoạt động co bóp của nhu động ruột bị chậm lại, ruột và dạ dày tạm thời bị xáo trộn nên mẹ cần đặc biệt chú trọng trong việc ăn uống.
Trong vòng 6 – 8 tiếng sau khi ca mổ kết thúc, sản phụ chỉ được phép uống nước lọc, ăn một chút cháo loãng và đến khi xì hơi được mới có thể ăn đặc hơn. Đến ngày thứ 2, thứ 3, sản phụ có thể quay về chế độ ăn uống gần như bình thường nhưng thực đơn cần đảm bảm bổ dưỡng, lành tính và dễ tiêu hóa.
Thực đơn cho mẹ sau sinh mổ cần tuân thủ những nguyên tắc sau đây:
- Khi chế biến, nên băm nhỏ, hầm nhừ thức ăn trong những ngày đầu sau sinh mổ để giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa của mẹ.
- Mẹ nên ăn những thực phẩm dễ tiêu hóa và tăng tiết sữa.
- Mẹ nên chia nhỏ bữa ăn, ăn thêm các bữa phụ, ngoài 3 bữa chính.
- Thức ăn cho mẹ sau sinh mổ cần phải được nấu chín kỹ, tuyệt đối không sử dụng thực phẩm tươi sống.
- Mẹ nên ăn các thực phẩm sạch, đảm bảo nguồn gốc, xuất xứ.
- Đảm bảo các nhóm chất cơ bản trong thực đơn: Chất đạm, chất béo, tinh bột, đường.
- Tăng cường các thực phẩm giàu sắt, protein, vitamin và khoáng chất để ngăn ngừa tình trạng thiếu máu sau sinh, nhanh lành vết mổ và sớm phục hồi sức khỏe.
- Tránh các thực phẩm ảnh hưởng đến quá trình hồi phục vết mổ.
2. Thực đơn cho mẹ sau sinh mổ trong 7 ngày
Dựa theo các nguyên tắc xây dựng thực đơn cho mẹ sau sinh mổ nêu trên, Coolmom đề xuất thực đơn tham khảo trong một tuần cho các mẹ như sau:
Thứ 2:
Sáng:
Cháo trắng trứng muối
1 quả chuối chín
Trưa:
Cá hồi hấp
Đậu bắp luộc
Thịt bò xào
Cơm trắng
Việt quất/mâm xôi
Tối:
Đậu phụ rang thịt lợn
Thịt bò xào
Bí xanh luộc
Cơm trắng/cơm gạo lứt
Vài miếng dưa hấu
Thứ 3:
Sáng:
1 bát phở bò
1 quả na
Trưa:
Canh tôm nõn nấu đậu bắp
Rau lang luộc
Thịt bò xào khoai tây
Cơm trắng
Vài quả dâu tây
Tối:
Bồ câu hầm đậu xanh, hạt sen
Rau cải xoăn luộc
Tôm rim nghệ
Cơm trắng/cơm gạo lứt
1 quả cam hoặc 1 cốc nước cam ép
Thứ 4:
Sáng:
Cháo gà
Vài miếng dưa lưới
Trưa:
Bông cải xanh luộc
Thịt gà luộc
Canh khoai tây nấu thịt
Cơm trắng
1 miếng xoài
Tối:
Cá chép kho củ cải
Canh rau ngót nấu thịt
Thịt bò xào rau bí
Cơm trắng/cơm gạo lứt
1 miếng đu đủ chín
Thứ 5:
Sáng:
Ngũ cốc trộn sữa tươi
1 quả táo
Trưa:
Canh cá chép nấu đậu phụ
Củ cải trắng luộc
Thịt vịt rang
Cơm trắng
Vài miếng dứa
Tối:
Canh mướp hương nhồi thịt
Chân giò hầm rim mắm
Măng tây xào tôm
Cơm trắng/cơm gạo lứt
1 quả cam
Thứ 6:
Sáng:
1 bát bún gà
Vài quả nho
Trưa:
Canh rau ngót nấu thịt
Thịt bò hầm khoai tây
Thịt chân giò luộc
Cơm trắng
1 quả đào
Tối:
Canh nấm nấu rau củ
Lặc lè luộc
Sườn xào chua ngọt
Cơm trắng/cơm gạo lứt
1 quả chuối
Thứ 7:
Sáng:
Cháo đậu xanh
1 quả táo xanh
Trưa:
Canh cua nấu rau đay
Rau su su xào
Thịt ba chỉ om sung
Cơm trắng
1 quả đào
Tối:
Canh bí nấu thịt
Đậu xanh luộc
Thịt gà rang
Cơm trắng/cơm gạo lứt
Vài quả nho
Chủ nhật:
Sáng:
Cháo thịt bằm
1 quả na
Trưa:
Cá hồi kho tộ
Cải ngồng luộc
Thịt viên nấu rau củ
Cơm trắng
1 quả kiwi
Tối:
Cải làn xào thịt bò
Canh xương nấu bí xanh
Thịt lợn luộc
Cơm trắng/cơm gạo lứt
1 quả táo
Thực đơn cho mẹ sau sinh mổ tham khảo trên đây chỉ bao gồm 3 bữa chính. Ngoài các bữa chính này, mẹ nên bổ sung thêm từ 2 đến 3 bữa phụ với thức ăn nhẹ, trái cây, ngũ cốc, sữa chua… để đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng cho cả mẹ và em bé.
3. Những điều cần lưu ý trong thực đơn cho mẹ sau sinh mổ
- Trong quá trình nấu ăn, tránh sử dụng các loại rau gia vị như gừng, tỏi, lá lốt, rau răm, bạc hà… vì có thể làm giảm lượng sữa của mẹ.
- Tùy thuộc vào sức ăn của từng mẹ, các mẹ có thể ăn nhiều hoặc ít hơn. Tuy nhiên, vẫn cần đảm bảo ăn đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.
- Mẹ không nên ăn quá no, dễ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
- Thịt cá phải được nấu chín kỹ để loại bỏ vi khuẩn có hại; rau củ chỉ nên nấu chín tới để giữ được vitamin và chất dinh dưỡng; trái cây phải được ngâm nước muối, rửa sạch và gọt vỏ trước khi ăn.
- Các mẹ muốn giảm cân sau sinh, nên ăn cơm gạo lứt thay cơm trắng.
- Các mẹ bị huyết áp cao, nên nêm nếm nhạt.
- Các mẹ bị tiểu đường, nên hạn chế ăn đồ ngọt.
- Ngoài ra, mẹ cần tìm cách thúc đẩy quá trình trao đổi chất bên trong cơ thể để dưỡng chất được hấp thu và chuyển hóa vào sữa mẹ một cách tốt nhất.
4. Thực phẩm không nên có trong thực đơn cho mẹ sau sinh mổ
Thực đơn cho mẹ sau sinh mổ cần tránh sử dụng một số loại thực phẩm, đồ uống dưới đây để không xảy ra tình trạng vết mổ lâu lành và để lại sẹo.
- Thức ăn nhiều dầu mỡ: gây tình trạng đầy bụng, khó tiêu, tăng cân, và lâu lành vết mổ.
- Thức ăn cay nóng (ớt, tiêu, mận, mít, xoài, vải, đồ nếp…): làm cho vết mổ dễ mưng mủ, để lại sẹo, và làm chậm tiến trình phục hồi của mẹ.
- Thức ăn chưa được nấu chín kỹ: ẩn chứa nhiều ký sinh trùng, giun sán và vi khuẩn có hại. Nếu mẹ ăn thực phẩm chưa được nấu chín kỹ rồi cho con bú, bé có thể bị đau bụng, đi ngoài.
- Thực phẩm có tính hàn (dưa hấu, bắp cải, ngó sen…): cản trở quá trình đông máu, khiến vết mổ dễ chảy máu và lâu lành.
- Thực phẩm sinh khí (đồ ngọt, nước uống có ga, hành tây…): làm tăng sản xuất khí trong đường ruột gây khó chịu cho mẹ.
- Đồ ăn thô cứng: làm tăng gánh nặng cho hệ tiêu hóa, gây ra các vấn đề về đường ruột cho mẹ.
- Đồ uống có tính chất thích (trà sữa, rượu bia, chè đặc, cà phê…): không tốt cho sức khỏe của mẹ và bé, ảnh hưởng đến quá trình phục hồi vết mổ. Thay vì sử dụng các thức uống này, mẹ nên uống thật nhiều nước ấm để tăng quá trình trao đổi chất và sản xuất sữa của cơ thể.
- Rau muống: để lại sẹo vết mổ.
Trên đây là thực đơn cho mẹ sau sinh mổ trong 7 ngày cũng như những điều cần lưu ý trong chế độ ăn uống của các mẹ sau sinh mổ. Coolmom hi vọng rằng với thực đơn tham khảo trên, mẹ sẽ nhanh chóng phục hồi sức khỏe, lấy lại vóc dáng mà vẫn lợi sữa để tận hưởng những tháng ngày làm mẹ ngập tràn niềm vui và hạnh phúc.
